Workthere heeft begin dit jaar, na een zeer uitdagend 2020, de voorspellingen voor 2021 uit de doeken gedaan. Nu we het vierde kwartaal naderen en we weer vaker naar kantoor gaan, is het goed om terug te blikken om te zien welke voorspellingen daadwerkelijk zijn uitgekomen en wat het laatste kwartaal voor ons in petto heeft.
De vraag hausse kwam eerder dan verwacht
Wij voorzagen dat met name de tweede helft van 2021 succesvol zou zijn vanwege de toenemende vraag naar flexibele kantoorruimte in Europa. Alhoewel deze voorspelling is uitgekomen, is de opname van flexibele kantoorruimte sneller op gang gekomen dan aanvankelijk voorspeld, namelijk al in Q2 2021. Deze toename is enerzijds te verklaren door uitgestelde aanvragen vanwege de Covid-19-pandemie en anderzijds merken we dat steeds meer bedrijven een flexibele schil toevoegen aan hun huisvestingstrategie. Nu de zomervakantie voorbij is verwachten we dat het drukker wordt dan ooit tevoren, mede door de opgeheven reisbeperkingen en mensen die weer terugkeren naar kantoor. Naar verwachting zullen de komende maanden veelal uitgestelde huisvestingsbeslissingen genomen worden. Dit hebben we al zien gebeuren in het Verenigd Koninkrijk, Polen en Nederland. Andere Europese steden zullen dit voorbeeld volgen.
Door de toegenomen vraag naar flexruimte in de regio blijven de prijzen van co-working plekken veerkrachtig
In onze voorspellingen begin dit jaar gaven we aan dat als gevolg van de pandemie de vraag naar flexplekken lager uitviel dan het aanbod. Operators stonden onder grote druk om inkomsten te genereren, waardoor we een hevige concurrentiestrijd voorzagen om in uitdagende tijden toch nieuwe klanten aan te trekken. Deze strijd zou met name een neerwaartse druk hebben op de prijzen van flexibele kantoorruimte. In enkele gebieden is dit scenario werkelijkheid geworden, maar we zagen vooral dat de prijzen van flexibele werkplekken zich in een versneld tempo herstelden. Een voorbeeld hiervan is de stijging van de gemiddelde prijs van een co-working plek met 47% ten opzichte een jaar geleden, die nu slecht 9% lager ligt dan voor Covid-19. Verder is de vraag naar flexibele werkplekken in de voorsteden lager uitgevallen dan voorspeld. Voorzieningen in de steden hebben een dusdanige aantrekkingskracht, waardoor flexibele stadslocaties aan populariteit blijven winnen. We verwachten wel dat de vraag naar flexibele werkplekken in voorstedelijke gebieden de komende maanden zullen toenemen.
Co-working op aanvraag is een blijvertje
Een andere trend die in stroomversnelling is gekomen is het boeken van een co-working plek via een app zoals Desana en Upflex. Hiermee krijgen gebruikers toegang tot tal van co-working plekken op verschillende locaties én verschillende merken. Bedrijven kunnen credits kopen voor werknemers waardoor zij flexibel kunnen werken op één van de duizenden ruimtes die aangeboden worden op de app, en dit slechts met één contract en één platform. Mede door deze innovatie en het onlangs geïntroduceerde pay-as-you-go-platform van WeWork kunnen we stellen dat de flexibele kantorenmarkt ook is meegegaan in de digitale stroomversnelling. Door de snelheid, de flexibiliteit die een gebruiker krijgt en het ruime aanbod zijn deze apps razend populair. Wij verwachten dat deze trend doorzet, niet alleen voor het boeken van flexibele kantoorruimtes maar ook voor vergaderruimtes.
Verder is het goed om te beseffen dat de gebruikers van flexibele kantoorruimtes relatief vaak verhuizen en er ook nadelen verbonden zijn aan deze methode. Door het gebruik van deze apps verdienen de operators relatief minder én zij staan een percentage af aan deze apps wanneer er flexplekken geboekt worden. Maar toch wegen de voordelen op tegen de nadelen.
Duurzaamheid en welzijn blijven prioriteit
De thema’s duurzaamheid en welzijn zijn afgelopen jaar steeds populairder geworden en zullen in de toekomst ook belangrijk blijven. Gebruikers worden zich steeds bewuster van duurzaamheid op de werkplek en operators zien het belang ervan in en nemen hun verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat de flexibele werklocaties zowel duurzaam als toekomstbestendig zijn. Een onderdeel hiervan is veiligheid, wat zich vertaalt in aspecten als luchtkwaliteit. De standaard van gebruikers zal in ieder geval hoger worden waarin welzijn en het milieu een steeds grotere rol zullen spelen.
Kansen blijven in de flexsector
De laatste voorspelling betrof diversiteit in de flexibele kantorenmarkt. Steeds meer operators betreden de flexmarkt, ontwikkelen hun eigen producten en zijn gebrand op kansen. Zo zagen we tijdens de pandemie dat leegstaande winkels en hotels werden ingezet als flexibele werkplekken. Een goed voorbeeld van een merk dat ontzettend snel groeit is Myo van Landsec. Zij hebben de ambitie om hun flexibele kantorenmerk te viervoudigen. Daarnaast zagen we dat traditionele makelaars gingen investeren in bedrijven als WeWork en Knotel. Zowel traditionele als nieuwe spelers willen inspelen op de toenemende vraag naar flexibele kantoorruimte door hun aanbod vergoten en verder uit te breiden.
Een andere trend die we kunnen toevoegen aan onze oorspronkelijke voorspellingen is de aanhoudende groei van het aantal bedrijven dat in heel Europa op flexkantoren overstapt. Hoewel dit niet per se een nieuwe ontwikkeling is, neemt wel het tempo waarmee grote bedrijven flexibiliteit toevoegen aan hun huisvestingsstrategie aanzienlijk toe. Dit komt door de onzekerheid die is ontstaan tijdens de pandemie en de discussie omtrent het kantoor en het hybride werken.
