Het was een bewogen jaar voor de flexibele kantorenmarkt. 2019 stond volledig in het teken van groei en uitbreiding, en naar verwachting zouden deze ontwikkelingen doorzetten in 2020. De komst van het coronavirus heeft echter roet in het eten gegooid.
Afgelopen jaar werd de sector geconfronteerd met uitdagingen, waarin onzekerheid de boventoon voerde. Maar door zijn flexibele karakter kon er snel gereageerd worden op de ontwikkelingen, waarbij de loyaliteit van klanten voorop stond en deze onder andere werden gesteund door aantrekkelijke verlengingsaanbiedingen. Dit heeft gezorgd voor een relatief robuuste bezettingsgraad die hoger lag dan eerder werd gedacht. Maar wat heeft 2021 in petto? Workthere heeft de belangrijkste thema’s uitgelicht die aankomend jaar centraal zullen staan in de wereldwijde flexibele kantorenmarkt.
Ed Bouterse, hoofd van Workthere Europa, licht toe:
Als ik terugblik naar precies één jaar geleden is het natuurlijk niet gek dat wij deze wereldwijde pandemie niet hadden zien aankomen. Hoewel de flexibele kantorenmarkt ook getroffen is door Covid-19, met name door de korte huurcontracten en het vele thuiswerken, is de sector toch robuuster gebleken dan door velen werd gedacht. Op basis van onze wereldwijde Sentiment Survey kunnen we concluderen dat de bezettingsgraad eind november op 65% lag, in vergelijking met 79% vóór Covid-19. Deze relatief goede bezettingsgraad is het bewijs dat de sector zich snel heeft weten aan te passen aan de veranderende omstandigheden, en de continue inspanningen van flexibele kantooraanbieders om samen te werken en mee te denken met haar klanten.
Flexibele kantorenmarkt: Wereldwijde trends voor 2021
Stijgende vraag naar flexibele kantoorruimte in H2 2021
Naar verwachting zal onzekerheid nog steeds de boventoon voeren begin volgend jaar. In het eerste kwartaal van 2021 zal de vraag naar dagpassen lichtelijk stijgen en alsook de vraag naar Covid-proof vergaderruimtes. Bedrijven zijn opzoek naar manieren om werknemers en klanten op een veilige manier te kunnen ontvangen en samen te brengen. We verwachten dat in de tweede helft van 2021 een recordaantal bedrijven gebruik zullen maken van een flexkantoor. Er zijn afgelopen 9 maanden veel bedrijven geweest die ervoor hebben gekozen om hun flexibele huurcontract niet te verlengen. Deze bedrijven staan te trappelen om opnieuw gebruik te kunnen maken van een flexibel kantoor als de restricties opgeheven worden. Bovendien is flexibiliteit in toenemende mate onderdeel geworden van de huisvestingsstrategie van corporates én is het een goed alternatief voor bedrijven waarvan het huurcontract binnenkort afloopt. In plaats van een nieuwe langjarige huurovereenkomst aan te gaan, die gepaard gaat met een flinke investering, kiezen bedrijven steeds vaker voor een flexibel alternatief. Alles wijst erop dat het vertrouwen in de markt terug zal keren en de vraag naar flexibele kantoorruimtes toe gaat nemen in H2 2021.
Regionale flexplekken profiteren van een langzamer herstel in de binnensteden
Door de pandemie zijn de binnenstedelijke locaties op het moment wat minder in trek, en operators van die locaties staan onder druk om inkomsten te genereren. Als gevolg hiervan zullen flexibele kantooraanbieders sterk gaan concurreren met elkaar, wat zal zorgen voor een daling van de prijs per bureau. In de tweede helft van volgend jaar wordt verwacht dat de vraag toeneemt en het aanbod daalt. De laatste maanden van 2021 zullen in het teken staan van herstel.
Hoewel we rekenen op een moeilijke start van flexibele kantoren in de grote steden, verwachten we dat begin 2021 de flexibele kantorenmarkt in de regio veerkrachtig zal zijn. Volgens het wereldwijde sentimentonderzoek in oktober 2020 is ruim een kwart van de vraag naar flexibele kantoorruimte gericht op de voorsteden. Deze trend is niet alleen waarneembaar in Nederland, maar ook in de rest van de wereld. Als steeds meer mensen de ‘hub-and-roam’-benadering gaan hanteren, wat inhoudt dat werknemers zelf beslissen waar ze werken, zal de vraag naar flexplekken in voorsteden verder toenemen. En aangezien het aanbod in de regio relatief beperkt is, zullen prijzen per bureau hierdoor stabiel blijven.
On-demand co-working is een blijvertje
De behoefte aan flexibiliteit heeft de afgelopen maanden een vlucht genomen. Workthere voorziet dat deze behoefte onderdeel zal worden van de flexibele kantorenmarkt, waardoor het merendeel van de co-working ruimtes on-demand beschikbaar komt. Een voorbeeld hiervan is de succesvolle on-demand boeking pilot van WeWork. Ook andere aanbieders zijn gestart met het aanbieden van met flexibelere dagpassen, aangezien zij inzien dat er meer belangstelling is voor deze manier van werken, met name bij kleinere bedrijven en ZZP’ers.
Duurzaamheid & welzijn met stip op één
Alhoewel duurzaamheid en welzijn geen nieuwe concepten zijn, zullen zij op wereldwijde schaal in toenemende mate onderdeel uit gaan maken van vastgoedstrategieën. En hierin vormt de flexibele kantorenmarkt geen uitzondering. Huurders worden zich steeds bewuster van duurzaamheidsaspecten van de werkplek en dit is door Covid-19 alleen maar toegenomen. In de toekomst zal ‘health & safety’ ook hoog op de agenda komen te staan, waarbij huurders met name veel waarde hechten aan de luchtkwaliteit. De definitie van een ‘goede’ werkplek is het afgelopen jaar veranderd, en zal blijven veranderen. De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat de mens en het milieu belangrijker zijn geworden.
Een divers en gevarieerd aanbod, door nieuwe toetreders op de flexibele markt
De markt voor flexibele werkplekken zal in 2021 diversifiëren. We zien een groot aantal eigenaren/verhuurders van kantoorgebouwen de flexmarkt betreden met hun eigen flexconcept; een trend die door zal zetten in 2021. Daarnaast liggen er kansen om leegstaande winkelpanden in te zetten als kantoorlocatie. Lokale inwoners zullen op deze manier een gunstig gelegen nieuwe werkplek krijgen in de buurt van winkels en andere voorzieningen. Ook de hotelsector is niet achtergebleven, je kunt bijvoorbeeld werkplek in de lobby of de bar van een hotel huren, of een hotelkamer voor een dag(deel) gebruiken als werkplek. Bovengenoemde ontwikkelingen hebben een positief effect op de flexibele kantorenmarkt, zo blijft de sector relevant en actueel.
